ارمنستان بازاری در دسترس با استانداردهای بالا و دروازه وردی به بارازهای بین المللی است.
اهمیت حضور در بازار تجاری ارمنستان برای ارتباطات گسترده این کشور با کشورهای اورآسیایی بسیار بیشتر از حد تصور میباشد و این کشور سکوی پرتاب کالاهای ایرانی به کشورهای اورآسیا و شرق اروپا میباشد.
اقتصاد ارمنستان هم مثل ساير كشورهاي مستقل مشترك المنافع از ميراث اقتصاد متمركز و برنامه ريزي شده و فروپاشي الگوهاي تجاري
شوروي آسيب ديده است . دولت توانسته است اصلاحات اقتصادي گسترده اي را در اوايل دهه ۱۹۹۰ اجرا كند . ارمنستان به رغم بهبود نسبي
كنوني اوضاع ، هنوز كشوري فقير است. ميانگين اسمي دستمزدها درحدود ۵۰۰ دلار در ماه بود كه نسبت به سال قبل از آن
۱۳ درصد افزايش داشت و به طور كلي سطح دستمزدها نسبت به دستمزدهاي منطقه پايين تر است. نرخ بيكاري رسمي يا ثبت شده در تقريباً
پايان سال ۲۰۱۰ در حدود ۷ درصد بود كه نسبت به سال قبل چندان تفاوتي نداشت اما برآوردهاي غير رسمي ميزان بيكاري را بسيار بالاتر
مي دانند .طي دو سال گذشته افت شديدي در سرمايه گذاري ها و صادرات ، و درآمدهاي واقعي داشت كه علت اصلي آن بحران مالي جهاني
بود. اقدامات ضد بحران دولت ارمنستان ، وام هاي اضافي و حمايت بودجه اي از سوي سازمان ها و نهادهاي بين المللي از افت اقتصادي بيشتر
در سال ۲۰۱۰ جلوگيري كرد . شاخص هاي اقتصادي كشور در حالي كه رو به بهبود گذاشته ، هنوز به روند رشد پيش از بحران در دو دهه
متعاقب استقلال نرسيده است . بهبود تدريجي جريان وجوه ارسالي از خارج در مقايسه با سال ۲۰۰۹ نيز به چرخش رو به بالا كمك كرده اند با وجود اين، سطح فقر و قيمت ها كماكان بالاست و رشد پايدار و اصلاحات اقتصادي نا تمام مانده است .
الحاق ارمنستان به سازمان جهاني تجارت در سال ۲۰۰۳ و پيشرفت خصوصي سازي تاثيرات مثبتي برمحيط تجارت و كسب و كار داشت.
دولت آن كشور به كمك سازمان هاي بين المللي از جمله بانك جهاني اقدام به اجراي برنامه اصلاحات كرد كه هدف آن بازسازي بخش بانكي
و مالي ، آزادسازي تجارت ، جلب سرمايه گذاري خارجي از طريق بهبود سيستم مالياتي و گمركي ، برقراري سيستم حسابداري از نوع غربي، و
برقراري سيستم مالكيت خصوصي بود . باوجوداين، بسياري از اصلاحات ناتمام مانده اند و دولت بايد اراده سياسي نيرومندي براي ايجاد تغييرات
لازم به ويژه در خدمات مالياتي و گمركي نشان دهد .
ب شاخص هاي كلان اقتصادي
توليد ناخالص داخلي ( برابري قدرت خرید) : ۱۶٫۹ میلیارد دلار
توليد ناخالص داخلي (نرخ رسمی ارز) : ۷
نرخ رشد توليد ناخالص داخلي : ۲٫۶
درآمد سرانه : ۵۷۰۰ دلار
ميزان سرمايه گذاري خارجي جذب شده : ۵۷۰ ميليون دلار
بدهي هاي خارجي ملي : ۳٫۲ میلیارد دلار
نرخ تورم : ۸٫۲%
نرخ بيكاري :۷ درصد
نيروي كار : ۱٫۵ ميليون نفر
ميزان ذخاير طلا و ارز : ۱٫۷ ميليارد دلار
سهم بخش هاي مختلف در اقتصاد: صنعت ۴۶٫۴% درصد ، كشاورزي ۱۷٫۲% ، خدمات ۳۶٫۴%
واحد پول : درام .
نظام اقتصادي : اقتصاد بازار آزاد
شاخص هاي مهم تجاري :
ارزش صادرات به جهان : ۱٫۱ میلیارد دلار
مقاصد مهم صادراتي : روسيه ، آلمان ، امريكا ، گرجستان ، بلژيك ، هلند
اقلام مهم صادراتي : سنگ مس ، الكل ، ظروف شيشه اي ، الماس تراشيده ، جواهرات، ورق آلومينيوم ، سنگ موليبدن
و فروآلياژها .
ارزش واردات از جهان : ۳٫۷ ميليارد دلار
شركاي مهم وارداتي از جهان : روسيه ، چين ، اوكراين ، آلمان ، امريكا ، ايران .
اقلام مهم وارداتي : نفت و گاز، قير ، گندم ، دارو ، مواد غذايي .
تراز تجاري : ۲٫۶- ميليارد دلار
با وجود اعلام حمايت دولت از اصلاحات و ادغام سازمان هاي مالياتي و گمركي در يك نهاد در سال ۲۰۰۸ ، اين سازمان هنوز هم مشكلاتي
دارد . سازمان مالياتي هنوز هم فاقد ظرفيت نهادي براي وصول همه درآمدهاي معوقه است و گمرك نيز هنوز بايد بر رويه هاي فسادآميز
بازمانده از دوران شوروي و مقاومت بسياري از كاركنان در مقابل تغيير، غلبه كند . همچنين دولت گاهي از اين نهادها عليه مخالفان سياسي
بهره برداري مي كند و اين مانع عمده اي براي بنگاه هايي است كه مي كوشند در ارمنستان به تجارت بپردازند.
به دليل بسته بودن مرزهاي ارمنستان با تركيه و آذربايجان تقريباً ۸۵ درصد كالاهاي مورد داد و ستد از گرجستان عبور كند كه بر آنها تعرفه
هاي حمل و نقل بالايي اعمال مي شود كه مانع رشد بخش صادرات ارمنستان است و مابقي از ايران ترانزيت مي شود . حجم تجارت با ايران
نيز اندك است كه يكي از علل آن نبود شبكه حمل و نقل مناسب بخصوص راه آهن و محدوديت هاي تجاري ديگر مي باشد .ارمنستان ۷۲۵
كيلومتر خط آهن با ۶۹ ايستگاه دارد .
بنادر پوتي و باتومي در گرجستان در تجارت برون مرزي ارمنستان نقش مهمي دارند و از آنجا ۱۰ روز طول مي كشد تا محموله ها از طريق
راه آهن به ايروان منتقل شود ( ۷۰۰ كيلومتر) و كاميون ها هم اين مسير را در جهار روز طي مي كنند . كشتي ها از بندر پوتي به بلغارستان (
وارنا ) و به روسيه ( بندر كاوكازوس در كراسنودار ) رفت و آمد مي كنند و قرار است به بندر ايلچفسك در اوكراين هم يك مسير ايجاد شود .
چشم انداز اقتصادي دراز مدت بستگي زيادي به اين دارد كه ارمنستان بتواند مناقشه قره باغ را حل و فصل و روابط ديپلماتيك و تجاري عادي
با تركيه و آذربايجان برقرار كند .
در زمينه حمل و نقل هوايي شركت هاي هوايي گوناگون در ارمنستان فعاليت مي كنند . ارمنستان ۲ فرودگاه بين المللي غير نظامي درايروان و
گيومري ، و ۹ فرودگاه غير نظامي محلي دارد . فقط يك شركت حمل هوايي ( اير آرمنيا ) به حمل كالا از ارمنستان مي پردازد .
ارمنستان از لحاظ آزادي سرمايه گذاري بر اساس شاخص آزادي اقتصادي سال ۲۰۱۱ در رتبه بالاتر از ميانگين جهاني و منطقه اي قرار داشت
( رتبه ۳۶ از لحاظ آزادي اقتصادي) . مجموع سرمايه گذاري مستقيم خارجي در ارمنستان از ژانويه تا سپتامبر سال ۲۰۱۰ درحدود ۳۴۸
ميليون دلار بود . روسيه بزرگترين سرمايه گذار در ارمنستان بود و فرانسه در رده دوم قرار داشت . در سال هاي اخيرارتباطات راه دور ، برق و
خدمات رفاهي ، حمل و نقل هوايي و معدن بيشترين سرمايه خارجي را جذب كرده اند .
ارمنستان يكي ازبالاترين سرانه دريافت كمك هاي دولتي از امريكا را دارد. كمك هاي مستقيم خارجي از آژانس توسعه بين المللي و ساير
برنامه هاي وزارت خارجه امريكا در سال ۲۰۱۰ در حدود ۴۵ ميليون دلار و از سال ۱۹۹۲ در مجموع حود ۲ ميليارد دلار بود.امريكا همچنين
از طريق وزارت دفاع كمك هاي سالانه اي به ارمنستان مي دهد . علاوه براين، صندوق بين المللي پول ، بانك جهاني ، بانك بازسازي و توسعه
اروپايي ، و بانك توسعه آسيايي و همچنين ساير نهادهاي مالي و دولت هاي خارجي بالغ بر ۳ ميليارد دلار وام و كمك مالي از سال ۱۹۹۳ تا
سال ۲۰۱۰ به آن كشور اعطا كردند.
در حالي كه دولت ارمنستان بر ضرورت ايجاد محيط تجاري مساعدتر تاكيد دارد ، چالش هاي زيادي باقي مانده است .شايد مهمترين چالشي كه
دولت با آن مواجه است ضرورت بهبود رقابت در اقتصاد از طريق درهم شكستن انحصارهاي متعلق به گروه كوچكي از تجار داراي ارتباطات گسترده در واردات و فروش مجموعه اي از محصولات و كالاهاي مهم است كه مانع مهمي براي ورود تجار داخلي و خارجي است كه به رقابت
آسيب مي زند و به زيان مصرف كنندگان تمام مي شود .
دولت ارمنسان برنامه هايي براي تقويت نقش واسطه اي مالي بخش بانكي ، بهبود مديريت خدمات عمومي ، و كاهش فساد و مداخله مقامات
دولتي در دست اجرا دارد.دولت برنامه هايي براي اصلاحات گسترده در سند استراتژي كاهش فقر و سند استراتژي مبارزه با فساد تدوين كرده ،
اما در اصلاحات ساختاري و حذف مقررات دست و پا گير موفق نبوده است و به رغم اعلام دولت مبني بر تشديد مبارزه با فساد ، ارمنستان در
شاخص سالانه فساد كه از سوي سازمان شفافيت بين المللي اعلام مي شود افت كرده است .
به دليل اينكه گروه هاي ذي نفوذ كماكان مهمترين مانع سلامت حاكميت اند محيط تجاري درارمنستان احتمالاً دشوار باقي خواهد ماند .ادامه
رشد و پيشرفت اقتصادي به تحولات سياسي مثبت نيز بستگي دارد . به دليل كوچك بودن بازار داخلي ارمنستان و هزينه هاي بالاي حمل ونقل
، فرصت هاي نسبتاً محدود – اما رو به رشد – براي صادرات مستقيم محصولات سنتي آن كشور وجود دارد .
انجام فعاليت تجاري در ارمنستان در گذشته مستلزم برقراري ارتباط با تجار يا افراد ذي نفوذ داخلي بود و تماس هاي شخصي در محيط تجاري
از اهميت زيادي برخوردار است . در سال هاي اخير تغييراتي در اين زمينه ايجاد شده است اما در هر حال بيشتر سرمايه گذاران موفق داراي
شركاي محلي هستند كه با محيط تجاري كشور آشنايي دارند . موضوع مهم براي فعاليت تجاري ، داشتن درك درست از قوانين و مقررات به
ويژه مقررات مالياتي و گمركي به منظور اجتناب از پرداخت هزينه هاي غير ضروري است . براساس بررسي بانك جهاني در سال ۲۰۱۱
۲۲ روز طول مي كشد ارمنستان از لحاظ سهولت انجام فعاليت تجاري در رتبه ۴۶ از ميان ۱۸۳ كشور قرار داشت و شروع كسب و كار تقريباً
در سال هاي اخير برخي موسسات مشاور حقوقي به سبك كشورهاي غربي در آن كشور براي كمك به پيداكردن شريك تجاري يا انجام بررسي
تاسيس شده اند اما به دليل فقدان شفافيت در محيط تجاري به طور كلي هنوز توان محدودي دارند . قيمت آپارتمان هاي تجاري در ايروان در
سال هاي اخير افزايش يافته و در حال حاضر هر متر مربع آن از ۷۰۰ تا ۱۲۰۰ دلار در مناطق مركزي و از ۴۵۰ تا ۷۰۰ دلار در نواحي
ديگر است. اجاره ماهانه فضاي تجاري از ۱۰ تا ۳۵ دلار براي هر متر مربع مي باشد .
كانال هاي توزيع و فروش
كانال هاي توزيع داخلي ارمنستان براي كشوري كوچك و با جمعيت كم و بازار كوچك كفايت مي كند . امكانات اصلي ذخيره سازي و
شركتهاي عمده فروشي در ايروان اسقرار دارند كه مركز توزيع داخلي است . اغلب عمليات عمده فروشي و خرده فروشي درهم ادغام شده اند.
برندهاي مشهور در بازار حضور دارند و مردم آنها را مي شناسند . شركت هاي حمل و نقل داخلي و خارجي سيستم مناسبي براي حمل كالاها
ايجاد كرده اند . درحالي كه بسته بودن مرز با تركيه و آذربايجان موجب محدوديت مسيرهاي واردات و صادرات ، و افزايش هزينه هاي حمل و
نقل شده است، توليدكنندگان ، واردكنندگان ، و شركت هاي حمل و نقل مسيرهاي حل و نقل ديگري به ويژه از طريق گرجستان و ايران مورد
استفاده قرار ميدهند كه گران تر است . كالاها از اروپا و ساير مناطق و يا به مقص آن كشورها از طريق دو بندر پوتي و باتومي گرجستان در
درياي سياه جا به جا مي شود
سفرهاي تجاري به ارمنستان
رسوم تجاري
ارامنه مردم مهمان نوازي هستند . اتباع خارجي بايد بدانند كه پذيرايي مفصل از ميهمانان و نوشيدن به افتخار آنان جزئي از تماس هاي تجاري
و اجتماعي است .همچنين دادن هدايا و بردن براي بازديد از مكان هاي تاريخي بسيار رايج است .
ارتباطات بين المللي قابل اعتماد گران و اغلب دشوار است به همين دليل بسياري از شركت هاي ارمنستان فقط به مكاتباتي كه برايشان ارزشند
است پاسخ مي دهند .
به دليل تفاوت هاي احتمالي در درك و تفسير برخي از اصطلاحات تجاري ، تجار خارجي بايد به اين موضوع در ارتباطات، مذاكرات و عقد
قراردادها با طرف هاي خود توجه كافي داشته باشند .
براي ورود به ارمنستان دريافنت رواديد الزامي مي باشد و در سفارتخانه هاي آن كشور در خارج و يا در فرودگاه ايروان امكان دريافت رواديد
وجود دارد .
زبان رسمي كشور ارمني مي باشد كه در همه اسناد رسمي به كار مي رود . اكثر مردم به زبان روسي نيز آشايي دارند و زبان انگليسي در بسياري
از مدارس و دانشگاه ها به عنوان زبان سوم تدريس مي شود . پيدا كردن مترجم معمولا چندان دشوار نيست .
زمان محلي در ارمنستان با وقت تهران ۳۰ + دقيقه فاصله دارد .
اتباع خارجي مي توانند هنگام ورود به آن كشور اقلامي با ارزش تا ۳۰۰ دلار با برخي از موارد استثنا همراه داشته باشند . ۲۰ كيلو بار شخصي
يا كالا به ارزش ۱۰۰ دلار معاف از پرداخت حقوق گمركي است . كساني كه براي اقامت دائمي وارد ارمنستان مي شوند مي توانند دارايي هاي
شخصي خود را معاف از حقوق گمركي وارد كشور كنند . وارد كردن ارز همراه مسافر تا ده هزار دلار مجاز است اما هنگام ورود بايد اظهار شود.
برای تجارت در ارمنستان و یا سرمایه گذاری در این کشور میتوانید روی خدمات و مشاوره های تخصصی هلدینگ پیشگامان رستاک حساب ویژه ای باز کنید.
این هلدینگ بیش از ۱۲ سال در ارمنستان حضور داشته و در این کشور شرکت ، دفتر و انبارهای لجستیکی و امکانات تجاری داشته و دارد که میتواند کمک شایانی به شما در شروع تجارت نماید.
برای جزئیات و کسب اطلاعات تکمیلی کارشناسان هلدینگ پیشگامان رستاک با کمال میل میتوانند راهنمایی های لازم را ارائه دهند.
پیشگامان رستاک
مشاور امین شما